Zmiana stylu życia może wpływać na to, jak pracują nasze geny - przekonują naukowcy z USA

przedruk z:
http://wyborcza.pl/1,75476,5322370,Nieo … 6-18-02-12



Zdrowy styl życia chroni nas przed zapadaniem na choroby, których jeszcze nie mamy, i pomaga zwalczyć te, które już nas dopadły - prawda niby oczywista, ale dlaczego tak jest? Wiemy np., że jeśli cierpimy na chorobę wieńcową, to eliminując zbyt duże ilości cholesterolu z diety, zwiększamy swoje szanse. W końcu cholesterol to jeden z głównych winowajców tego schorzenia. Podobnie ma się sprawa z papierosami - zerwanie z nałogiem na pewno w dużym stopniu ochroni nas przed rakiem płuca czy przewlekłą obturacyjną chorobą płuc.

Czy jednak naprawdę wszystko przebiega tak prosto, w myśl schematu - wyeliminuj przyczynę - to skutek też zniknie? A może jest coś jeszcze, jakieś drugie nieodkryte do tej pory dno?

Takie pytanie postawili sobie naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco. Według nich "na drugim dnie" znajdują się geny.

Siłownia zamiast chemii

Kalifornijczycy postanowili sprawdzić, jak to wygląda w przypadku raka prostaty. Nieprzypadkowo.

Z wcześniejszych badań epidemiologicznych wiadomo, że nowotwór ten znacznie rzadziej występuje w tych rejonach świata, w których ludzie odżywiają się głównie warzywami i owocami oraz spożywają stosunkowo niewielkie ilości tłuszczów zwierzęcych. Wiadomo też, że zmiana stylu życia na zdrowszy spowalnia rozwój już istniejącego guza prostaty. Kierujący naukowcami z Kalifornii dr Dean Ornish postanowił sprawdzić, czy w tym wszystkim jakąś rolę odgrywają geny.

Do swojego eksperymentu zaprosił 30 mężczyzn z rozpoznanym rakiem prostaty. U wszystkich choroba przebiegała w dość łagodny sposób, nie stanowiąc zagrożenia dla życia. Pewnie częściowo z tego powodu (ale - jak piszą autorzy pracy - były też inne przyczyny) pacjenci ci nie przeszli standardowego leczenia - ani zabiegu chirurgicznego, ani naświetlań, ani chemioterapii.

Jako alternatywę Ornish zaproponował im intensywny program poprawy stylu życia. Chodziło głównie o zmianę diety i regularną aktywność fizyczną. Eksperyment trwał trzy miesiące. Zarówno przed jego rozpoczęciem, jak i po zakończeniu od uczestników pobrano próbki tkanek prostaty w celu zbadania, jak zachowują się ich geny.

Nowotwór w odwrocie

Po upływie kwartału u wszystkich panów zanotowano znaczne polepszenie ogólnego stanu zdrowia, wyglądu i samopoczucia. Wszyscy wyraźnie zjechali na wadze (najwięcej udało im się spalić najgroźniejszego dla zdrowia tłuszczu - tego zalegającego na brzuszku), obniżyło im się ciśnienie tętnicze i stężenie cholesterolu. Co jednak najważniejsze - zwolniła również choroba nowotworowa. Mając tym razem w ręku próbki genów, naukowcy mogli wyjaśnić, jak do tego doszło.

"Dysponowaliśmy danymi o 501 genach" - piszą uczeni na łamach ostatniego wydania tygodnika "Proceedings of the National Academy of Sciences". Okazało się, że 48 z nich zaczęło pracować ze zdwojoną siłą, a 453 uległo gwałtownemu wyciszeniu. I tu właśnie zdaniem dr. Ornisha tkwi klucz do zagadki.

Ta 48-ka należy bowiem do tych genów, które chronią ludzki organizm przed nowotworami. Z kolei 453 genów, które zostały przez organizm wyłączone, to tzw. onkogeny - ich aktywacja znacznie zwiększa ryzyko rozwoju nowotworu i promuje jego postępy, gdy już dojdzie do rozwoju choroby (pobudzają one np. komórki do coraz szybszego dzielenia się, co jest jedną z cech charakterystycznych dla każdego procesu nowotworowego).

"Oczywiście, otrzymane przez nas wyniki muszą teraz zostać potwierdzone w dalszych, zakrojonych na szerszą skalę programach badawczych" - podsumowują autorzy odkrycia. "Być może uda się jednoznacznie dowieść, że wprowadzenie zdrowego stylu życia może stać się skuteczną bronią w walce z chorobami nowotworowymi. Nasza praca sugeruje, że jest to możliwe".